VriendenNieuws Februari 2025

Orkestleden in Scandinavië

Met twee van onze redactieleden Lea Hemmerlin, klarinet, en Rebecca Fransen, contrabas had ik op 2 januari een ontzettend leuk en inspirerend interview. Zij hebben het afgelopen half jaar hun baan bij Phion gecombineerd met een verblijf in Scandinavië. Lea was in Helsinki en Rebecca verbleef in Växjö, in Småland, Zuid-Zweden.

Lea: In Helsinki heb ik bij de Sibelius Academie mijn master voltooid. Toen ik drie jaar geleden bij Phion aangenomen werd, was ik al met deze opleiding begonnen. De vorige seizoenen ben ik iedere keer tussen de concerten met Phion door naar Helsinki gereisd voor lessen. Eind 2024 heb ik daar twee maanden gewoond om mijn eindexamenrecital te kunnen voorbereiden en spelen. (Gefeliciteerd, Lea!)

Rebecca: Ik was in Växjö in Zweden om een half jaar als solo-bassist te spelen bij Musica Vitae, een strijkorkest met 16 strijkers zonder dirigent. Tijdens mijn masterstudie contrabas bij Rick Stotijn aan de Robert Schumann Hochschule in Düsseldorf werd ik gevraagd om in te vallen bij dit orkest. De eerste periode dat ik daar woonde was in 2019. Destijds heb ik mijn master opleiding daarvoor een half jaar onderbroken. Het was een geweldige ervaring. Zo stond ik patsboem in de sneeuw met mijn contrabas in een heel nieuw leven. Dit najaar kon ik daar weer een half jaar invallen. Fantastisch dat de bas-groep bij Phion mij die ruimte geeft.

Foto: Rebecca in de Zweedse sneeuw

Beiden hebben zich in enige vorm de taal machtig gemaakt. En wat was daarbij het allerbelangrijkst: heel snel de cijfers kunnen verstaan! Zo konden ze in ieder geval altijd weten bij welke maat de dirigent/artistiek leider verder ging! Lea moest een examen Fins afleggen. En Rebecca verstaat inmiddels veel van het Zweeds, het spreken gaat haar ook steeds beter af.

We spraken over de muziekcultuur in Scandinavië. Inwoners zijn daar enorm trots op hun componisten en hun musici, ze houden veel van klassieke muziek. Concerten worden goed bezocht. Vrijwel iedere grote stad heeft een orkest.

Rebecca: het afgelopen half jaar speelde ik stukken van Zweedse componisten: Dag Wirén, Joseph Kraus (Zweedse Mozart), Daniel Börtz en ook van andere Scandinavische componisten als Grieg, Sibelius en Nielsen. Er zaten voor mij veel nieuwe ontdekkingen bij, het is echt een verrijking om in verschillende landen muziek te mogen maken. Voor het strijkorkest worden ook regelmatig nieuwe composities geschreven door jonge componisten via verschillende conservatoria.

Foto: Rebecca en het Zweedse strijkorkest Musica Vitae

Lea: ik heb les gehad van gerenommeerde docenten, waaronder de docente es-klarinet Fàtima Cantó en klarinetdocenten Harri Mäki en Christoffer Sundqvist. Mijn master afronden was voor mij een uitdaging op solistisch gebied met het spelen van o.a. het Clarinet concerto no. 1 van Vivaldi, gespeeld op es-klarinet en een nieuwe compositie van Jean Milhiet: Ballade voor es-klarinet en piano uit 2024.

‘Der kleine Harlekin’ van Stockhausen moest uit het hoofd gespeeld worden, omdat een choreografie inclusief ritmes met de voeten door de klarinettist moet worden uitgevoerd. Dus je kunt niet tegelijkertijd de bladmuziek lezen. Ik heb er mijn eigen versie van gemaakt door naast mijn eigen choreografie een danser uit te nodigen, waardoor het een duo werd. Daarnaast stonden stukken van Schubert, Gershwin en Widor op het programma. (Het stuk van Widor, Introduction et Rondo, dat Lea speelde kunt u hier https://youtu.be/NHEsogmtSBA?si=Jip0PkIR2CxvpPro beluisteren.)

En wat eet je dan zoal in het Hoge Noorden?

Lea: mijn lievelingsgerecht is Finse zalmsoep. Sowieso kan je in Helsinki heel makkelijk en goedkoop lunchen in elk restaurant door de week. Op het conservatorium kun je voor 3 euro per persoon heel goed eten.

Foto: Lea’s master-examen in Helsinki

Rebecca: “Kanel/kardemombullar”, Zweedse kaneelbroodjes bij de koffie. Tijdens de Fika-break (een Zweeds gebruik) neem je tijd voor koffie met iets lekkers, maar nog belangrijker is de tijd om even écht contact te hebben met vrienden en collega’s. 

Waar droom je van in de toekomst qua muzikale ontwikkeling?

Lea: ik ben heel blij bij Phion, voor mij is de uitdaging om de mooiste programma’s van de hoogste kwaliteit neer te zetten en onderdeel te zijn van een zich ontwikkelend orkest en samen klank en muzikale ideeën uit te werken. En ieder seizoen beter worden!

Ik hoop af en toe bij orkesten in Scandinavië te kunnen aansluiten.

Rebecca: Ook ik ben heel blij bij Phion. Ik wil Scandinavië niet loslaten en hoop daar ook weer te kunnen spelen. Er staan gelukkig al wat projecten op de planning bij verschillende orkesten. De inspiratie en de kennis die ik krijg door te spelen in Musica vitae met de bijbehorende verantwoordelijkheid en solo’s wil ik graag meenemen naar Phion. Voor mij is die uitwisseling van kennis heel belangrijk!

Door: Annejuul Tielens

Foto: Lea in actie voor de Finse publieke omroep

Gezondheid en speelkwaliteit in duet

Nu de feestdagen achter de rug zijn en we 2025 met nieuwjaarsconcerten in Franse stijl hebben ingeluid, zien we dat veel mensen het nieuwe jaar aangrijpen als frisse start en aan nieuwe doelstellingen of voornemens willen werken. De sportscholen stromen vol, de verse groentes zijn in de aanbieding, telefoons worden vaker weggelegd en de ‘me-time’ momenten worden hoger op de agenda gezet. Ook bij Phion starten we dit nieuwe jaar met extra aandacht voor zowel fysieke als mentale fitheid op de werkvloer.  

Concerten geven op topniveau vergt een topvorm van zowel de musici als het hele team dat achter de schermen werkt. We moeten altijd kunnen pieken op het juiste moment, onze instrumenten tot in de kleinste details blijven beheersen en bijvoorbeeld ook voor de lange termijn goed letten op gehoorbescherming. Daarom kennen we bij Phion de zogeheten FIT-gesprekken. Dit jaar starten de musici met deze gesprekscyclus; de stafcollega’s hebben hier al enige ervaring mee.

In deze gesprekken komen ons Functioneren in onze huidige rol binnen Phion en onze duurzame Inzetbaarheid voor de Toekomst aan de orde. De gesprekken geven alle medewerkers de mogelijkheid om samen met collega's feedback te delen en te reflecteren over hoe ze zo goed mogelijk hun werk kunnen blijven doen. Wat is daarvoor nodig? Iedere levensfase heeft natuurlijk zijn eigen uitdagingen en impact op het functioneren. We hebben het dan bijvoorbeeld over lichamelijke fitheid behouden (gehoorbescherming, sportschool, massages) of omgaan met mentale stress (podiumvrees, veel reizen en onregelmatige werktijden). Ook komt eigen betrokkenheid en verbinding bij Phion aan bod. Belangrijk is ook om de belastbaarheid in je werk (ook buiten Phion) en privé in balans te houden. 

In het volgende VriendenNieuws laten wij enkele medewerkers aan het woord over hoe zij in vorm blijven.

Rebecca Fransen
Lea Hemmerlin
Annemare van Viegen